این یادداشت ابتدا در سایت تخصصی پیشینه منتشر شد و پس از آن در سایت‌های دیگر منتشر شد.
...
ارزش گفته های نویسنده به دلیل مشاهده مستقیم حوادث و تحریر نامه های امیرخان سردار با بسیاری از مقامات بالا به ویژه عباس میرزا بسیار مهم و در مواردی منحصر به فرد است.
قفقاز با توجه به اهمیت ژئوپلوتیک خود که از یک سو حلقه رابط شرق و غرب و از سوی دیگر سهل ترین راهِ دسترسی به آب های گرم برای ساکنان شمالی آن و دسترسی به اروپا برای ساکنین جنوبی آن است از اهمیت دوچندانی برخوردار بوده.
با توجه به شعله ور بودن آتش جنگ و اختلاف در بسیاری از برهه های تاریخی به سادگی می توان به این نتیجه رسید که این اهمیت بیش از آن که امتیاز و خط امانی باشد درد و بلای جانی برای اهالی آن بوده است.این جنگ افروزی ها گاه از سوی دول ذی نفع هم چون ایران-به عنوان حاکم تاریخی منطقه- ، روس ، عثمانی و حتی در مقطعی انگلستان و گاه از طرف ساکنین بومی منطقه که از تنوع قومی ، زبانی و دینی قابل توجهی برخوردار می باشد بوده است.
این تنش ها با گذشت زمان موجب مورد توجه قرار گرفتن تاریخ این منطقه شد چرا که تاریخ نگاری برای قفقاز در واقع نگاشتن تاریخی برای چندین ملت و حکومت محسوب می شود و هرکدام از آنها به نحوی از این تاریخ سهم بردار هستند. این سهیم بودن در تاریخ گاه حالت سهم خواهی نیز به خود گرفته است و موجبات تغییر و تحریف در ثبت وقایع تاریخی را فراهم آورده به طوری که با نزدیک تر شدن به زمان معاصر مکتب های تاریخ نگاری مستقلی را ایجاد کرد که نویسندگان هر مکتب ، هر بخش از تاریخ را با در نظر گرفتن منافع بالفعل و بالقوه حاکمیت و قومیت خود به رشته تحریر در می آورند.
با در نظر گرفتن چنین شرایطی اهمیت متون قدیمی که توسط نویسندگان مستقل قلمی شده دو چندان می شود. زیرا آنها بدون در نظر گرفتن قیود و صلاح دیدهای سیاست زده امروزی سعی در ارائه ماوقع و گزارش آن برای آیندگان داشته اند.-البته قیدها و منفعت طلبی های آن دوران را نیز نمی توان از نظر دور داشت.
از همین رو در چند سال اخیر شاهد توجه و روی آوردن محققین تاریخ قفقاز به این منابع درجه اول هستیم. نخستین مساله قابل توجه در استفاده از این منابع که به نوبه خود مزیت بزرگی برای محققین ایرانی محسوب می شود فارسی بودن آنها است، این ویژگی موجبات ارائه گزارش های تاریخی جامع تر و دقیق تری از مسایل تاریخی در مقایسه با سایر تاریخ نگاران را ممکن می سازد.
در چند هفته اخیر شاهد انتشار کتاب جدیدی با موضوع تاریخ قفقاز بودیم که در واقع تلاشی است در راستای انتشار نسخ تاریخی قدیم نوشت.
این اثر، کتاب “تاریخ صافی” نوشته میرزا یوسف قراباغی است که به اهتمام آقای حسین احمدی منتشر شده است.
