هیق

هیق نام روستای پدری ماست. اگرچه سالهاست که دیگر در آن روستا زندگی نمی‌کنیم، اما «هیق» برای ما نماد ریشه‌ها و اصالت‌هاست. این «ریشه‌ها» و «اصالت‌ها» دقیقا آن چیزی است که در این صفحه عالم مجاز در پی آنیم...

هیق

هیق نام روستای پدری ماست. اگرچه سالهاست که دیگر در آن روستا زندگی نمی‌کنیم، اما «هیق» برای ما نماد ریشه‌ها و اصالت‌هاست. این «ریشه‌ها» و «اصالت‌ها» دقیقا آن چیزی است که در این صفحه عالم مجاز در پی آنیم...

۱۷ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «ترکیه» ثبت شده است

ادامه پرونده گولن: جریان گولن؛ تکفیری‌های کت‌شلواری-6/گفت‌وگوی من با یک پژوهشگر ترکیه‌ای-2

...

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، آیدین آلتای، روزنامه نگار و پژوهشگر کرد ترکیه‌ای از پژوهشگران عرصه سیاست و فرهنگ ترکیه است. او سردبیر سایت خبری تحلیلی «7sabah» هم هست. آلتای اطلاعات جالبی در مورد فعالیت‌های جریان گولن و پشت صحنه فعالیت‌های این گروه برای مقابله با اسلام انقلابی در منطقه دارد. با او درباره این جریان به گفت‌وگو نشستیم. بخش اول از این گفت‌وگو در روزهای قبل در اینجا منتشر شد.

او می‌گوید: «جریان گولن در مواقع بسیاری در برابر احکام قرآنی و عقاید اسلامی حتی ایستادگی می‌کند. این نوع اقدامات با نظریه «حجاب جز واجبی از اسلام نیست» آغاز شد و اکنون به حدی جرات اهانت به شخصیت‌های اسلامی مسلمانان را پیدا کرده است که قائل است می‌توان قسمت «اشهد ان محمدا رسول الله» را از اذان حذف کرد. این جماعت کار را به جایی رسانده که حماس و حزب الله را به عنوان گروه‌های تروریستی می‌شناسد اما جنایات اسرائیل را به عنوان دفاع از خود مشروع می‌داند.» بخش دوم از این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:

* تسنیم: در نظر فتح الله گولن رابطه دین و سیاست چطور باید باشد؟ تا جایی که اطلاع دارم گولن در صف مخالفان مرحوم اربکان قرار داشت، چه تفاوتی در نوع نگاه این دو فرد و جریان نسبت به رابطه اسلام و سیاست وجود دارد؟

حقیقت آن است که جریان گولن هیچ گاه خارج از جهان سیاست نبوده است. اما در میدان سیاست به جای حمایت از افراد و حزب‌های دارای هویت اسلامی حمایت خود را شامل حامل جریانات و احزاب لائیک و چپ کرده است. دلیل این موضع‌گیری‌هایشان نیز در این است که جماعت گولنی هر جریان، حزب و طریقتی را که هم‌چون آن‌ها نباشد را باطل و ناحق می‌داند و در ساحت اسلامی هیچ رقیب و آلترناتیوی را برای خود بر نمی‌تابد. در واقع وجود یک حزب یا جریان اسلامی که دارای نوع فهمی متفاوت از آنان بوده و دارای گرایشاتی امتی، واحد اسلامی و منافع کل جهان اسلام باشد برای آنان به مثابه یک تهدید جلوه می‌کند. این یک دلیل مخالفت گولن با مرحوم اربکان بود.

دلیل دیگری که می‌توان بیان کرد این است که مرحوم اربکان در حزب خود مواضع بسیار سخت و تندی در برابر اسرائیل و آمریکا از خود به نمایش می‌گذاشت. این نوع نگاه اربکان طبیعی بود که با سیاست و پروژه نزدیکی به غرب و منافع آمریکایی- اسرائیلی جماعت گولن در تضاد بود. با توجه به این واقعیت اربکان هم جماعت گولن و هم محور آمریکا- اسرائیل را سخت ناراحت می‌کرد. برای همین هم با بر سر کا رآمدن حزب رفاه در ترکیه اصلی‌ترین ناراحتی و نارضایتی را جماعت گولن احساس می‌کرد.

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۱ فروردين ۹۳ ، ۱۷:۵۶
مسعود صدرمحمدی

ادامه پرونده گولن: جریان گولن؛ تکفیری‌های کت‌شلواری-۵/گفت‌وگوی من با یک پژوهشگر ترکیه‌ای-۱


به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، آیدین آلتای، روزنامه نگار و پژوهشگر کرد ترکیه‌ای از پژوهشگران عرصه سیاست و فرهنگ ترکیه است. او سردبیر سایت خبری تحلیلی «7sabah» هم هست. آلتای اطلاعات جالبی در مورد فعالیت‌های جریان گولن و پشت صحنه فعالیت‌های این گروه برای مقابله با اسلام انقلابی در منطقه دارد. با او درباره این جریان به گفت‌وگو نشستیم. بخش اول از این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:

* تسنیم: ابتدا بهتر است در مورد رابطه جریان گولن و جریان نورچی‌ها که پیروان بدیع الزمان نورسی هستند صحبت کنیم. با توجه به این که گولنیست‌ها اکثراً خود را شاخه‌ای از جریان نور می‌دانند به نظر شما بین جریان گولن و جریان سعید نورسی چه رابطه‌ای وجود دارد؟

باید بگویم که جریان نور جریانی کاملا مجزا و متفاوت از این جریان است. ما باید جریانی را که عالمی اسلامی به عرصه اجتماع آورده است را  با این جریان جدا بدانیم. جریانی که آن عالم اسلامی که در راه اندیشه‌هایش در طول حیات خود با هزار و یک ابتلا و گرفتاری روبرو شده و بخش قابل توجهی از زندگی‌اش را در تبعید و زندان گذرانده و در نهایت نیز اعدام شده است، با این جریان متفاوت است. فتح الله گولن در دوره‌ای که بدیع الزمان نورسی در قید حیات بود با او دیداری نداشته است و حتی به دلیل کرد بودن او حتی از دیدار با او استنکاف می‌کرده است.

آیدین آلتای

اما پس از وفات بدیع الزمان نورسی به یکباره فتح الله گولن پیدایش می‌شود و متاسفانه با گذشت مدتی با وجود تفاوت‌های فکری قابل توجهی که با سعید نورسی داشته تبدیل به یکی از سران جریان نور که دنباله روان سعید نورسی بودند، می‌شود. در این که چرا این وضعیت به وجود آمد اقوال مختلفی وجود دارد. اما به نظر من مطرح شدن گولن و ارتقا آن تا این سطح در واقع توطئه‌ای بود برای در هم شکستن و  تحت کنترل در آوردن جنبش مقاومتی که در کل آناتولی شکل گرفته بو

د و روز به روز تقویت می‌شد.

برای اثبات این نظریه‌ام  نیز اسناد و مدارک لازم را می‌توانم ارائه دهم.  بدیع الزمان رهبری اسلامی است که مردم را به قیام برای ساختاری اسلام دعوت کرده و بهای لازم برای این دعوتش را نیز پرداخت. اما گولن شخصی دقیقًا بر خلاف این تفکر است. حتی پس از برهه ای خاص از خوانده شدن کتاب‌های سعید نورسی در خانه‌های جمعی این جریان ممانعت به عمل آمد و مقرر شد که کتاب‌های گولن جایگزین آنها شود. به صورت اجمال اگر بخواهم عرض کنم باید بگویم که فتح الله گولن دارای اندیشه‌ای مانند سد مقابل اسلام در ترکیه است. این جریان بیشتر به دنبال اسلامی ملایم و نزدیک به اروپا و غرب است تا اسلامی مربوط به جهان اسلام. اگر به فعالیت‌ها و موضعگیری‌های 15 سال اخیر او نگاهی اجمالی داشته باشیم این حقیقت را به روشنی مشاهده خواهیم کرد. بارزترین و روشن‌ترین پروژه‌ای هم که برای این نوع اندیشه او می‌توان ارائه داد پروژه گفتگوی ادیان اوست.

* تسنیم: میزان نفوذ و تاثیرگذاری شخص فتح الله گولن بر روی اعضای جریان در چه حدی است یا به عبارت دیگر می توان چنین پرسید که چه عواملی اعضای جریان را به او و این جریان متصل می کند؟

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ فروردين ۹۳ ، ۱۷:۵۱
مسعود صدرمحمدی

خبر در مورد تصویری که در رسانه های ترکیه انعکاس فراوانی پیدا کرد.

....

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، رسانه‌های ترکیه در روزهای گذشته در حجم وسیعی عکس یادگاری یکی از فعالان شناخته شده جریان گولن با سربازان اسرائیلی را منتشر کردند.

این تصویر که توسط «یاسمن آکسوی»، دختر «بکیر آکسوی» از سران شناخته شده جریان گولن و رئیس یکی از تشکیلات‌های جوانان این جریان تحت عنوان «نسل طلایی» (Golden Generation) در صفحه شخصی اجتماعی‌اش منتشر شد مربوط به زمانی است که او در سفر به فلسطین اشغالی بوده است و با سربازان ارتش این کشور عکس یادگاری گرفته است.

گولن

رسانه‌های ترکیه در روزهای گذشته با پوشش وسیع این تصویر با تیتر «دختر آکسوی طرفدار صهیونیست‌ها از آب در آمد» دور جدیدی از افشاگری‌ها در مورد رابطه جریان گولن با  رژیم صهیونیستی را آغاز کرده‌اند.

جریان گولن همواره متهم به طرفداری از اسرائیل و داشتن روابط تنگاتنگ با این رژیم بوده است. از سوی دیگر این جریان هیچ‌گاه در برابر جنایات این رژیم لب به سخن نگشوده و تمام این جنایات را به‌عنوان دفاع از خود مشروع می‌داند.

جریان گولن حزب‌الله، حماس و ایران را به‌دلیل مبارزه با اسرائیل متهم به خشونت می‌کند. این جریان در مواجهه با ماجرای کشتی ماوی مرمره که گروهی از فعالان حقوق بشری برای رساندن کمک‌های بشردوستانه به غزه اقدام به سفر به این منطقه کرده بودند و توسط سربازان رژیم صهیونیستی به قتل رسیدند، با عنوان کردن این مطلب که «این کشتی باید از اسرائیل اجازه ورود به غزه می‌گرفته» به دفاع از رژیم صهیونیستی پرداخت.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ فروردين ۹۳ ، ۱۸:۱۲
مسعود صدرمحمدی

گزارشی از نقش ماموران امنیتی آمریکا در روبه راه کردن کارهای گولن.

...

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، همواره رابطه جریان فتح الله گولن با سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا از موضوعات مورد بحث و مذاکره بوده است. اما به دلیل این که اسناد قابل اعتنا و مهمی در این موضوع در دست محققان نبود همواره از این موضوع به عنوان بحثی مبهم در مورد مسئله جریان گولن یاد می‌شد. این حقیقت که جنبش گولن به‌دقت سعی کرده که از احساسات ضداسرائیلی در داخل محافل اسلامی ترکیه دوری جوید (برای مثال مخالفت مشهور گولن با کاروان آزادی غزه در سال 2010) به‌عنوان مدرکی برای اثبات وجود نقشه‌ای اسرائیلی مورد استناد قرار می‌گیرد.

برخی رسانه‌ها در ترکیه معتقدند که جنبش گولن ستون پنجم یا اسب تروآی "صهیونیسم" است. اما در ماه‌های اخیر با افزایش حجم افشاگری‌ها نسبت به این جریان و شخص فتح الله گولن جزئیات جالبی از نزدیکی میان این جریان و سازمان‌های امنیتی آمریکا به دست آمده است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی راست خبر سیبل ادموندس، روزنامه نگار و مترجم اف بی ای در منطقه آسیای میانه که در برنامه «یاز بوز» شبکه آی ترکیه شرکت کرده بود، تصریح کرد: گولن یک نماد است، آنچه مهم است مارک گولن است، سیا از سال 1997 شروع به استفاده از گولن کرده است.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۷ فروردين ۹۳ ، ۱۸:۰۸
مسعود صدرمحمدی

یادداشتی در مورد ریشه های فکری جریان گولن و رابطه آن با جریان نورچی ها که در تاریخ 23 اسفند 1392 در خبرگزاری تسنیم منتشر شد. (البته طی مصاحبه های اخیری که با کارشناسان ترکیه ای انجام داده ام اطلاعات جدیدی به دست آورده ام که بعدها منتشر می کنم)

....

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کشور ترکیه چند ماهی است که گرفتار بحرانی سیاسی اجتماعی موسوم به درگیری اردوغان و فتح الله گولن و یا حزب عدالت و توسعه و جماعت گولن است که این بحران توانسته است تا لایه های زیرین قدرت در این کشور را به جنبش درآورد. دلیل این حجم تاثیرگذاری را باید بیش از آن که در سیاسی بودن قضیه دانست باید در ریشه های فکری، عقیدتی آن جستجو کرد. از این رو در این نوشتار به طور اجمال به بررسی عقبه فکری جریان گولن و خلاصه ای از دیدگاه‌های او پرداخته می‌شود.

برای فهم دقیق موضوع فتح‌الله گولن لاجرم باید ابتدا به تاریخ جریان نور و نورجی ها و سپس کیستی گولن پرداخته شود و سپس اشاره‌ای به حوادث اخیر شود.

بدیع الزمان

سعید نورسی (1878 – 1960) که اکنون بیشتر با لقب بدیع الزمان نورسی شناخته می‌شود از جمله شخصیت‌های تاثیر گذار ترکیه در اوایل دوران جمهوری بود که با نگاشتن مجموعه کتاب‌ها، یادداشت‌ها، نامه‌ها و ارائه سخنرانی‌هایی که به بازداشت و تبعید وی انجامید توانست با ایجاد جریانی در برابر موج لائیسیته و کمونیسمی که توسط دولت آتاترک ایجاد شده بود در حد خود مقاومت کند. این مجموعه آثار او، اکنون با عنوان دوره 13 جلدی رسائل نور شناخته می‌شود.

نورسی توانست در زمان حیات خود با ایجاد شبکه‌ای از شاگردان اندیشه‌های خود را در جغرافیایی گسترده منتشر کند، به طوری که در سال‌های نخست جمهوریت که فعالیت‌های دینی با محدودیت‌های فروانی روبرو بود رسائل نور نورسی به صورت دست نویس و فرد به فرد در محدوده وسیعی توسط همین شاگردان پخش شد. با توجه به جو خفقان دیکتاتوری که در آن دوره حاکم بوده است شاگردان او در خانه‌های تیمی جمع شده و به بازخوانی و بازنویسی گفتارها و نوشتارهای استاد خود می‌پرداختند.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۷ فروردين ۹۳ ، ۰۰:۱۵
مسعود صدرمحمدی

این روزها در ترکیه، قفقاز و آسیای میانه و نیز اروپا مباحث مربوط به کیستی و چیستی جریان گولن از جمله موضوعات به روز است و بر روی خطرات این جریان مباحثات فراوانی انجام می شود. یادداشت گزارشی زیر را در اردیبهشت سال پیش (1392) نوشته بودم. از این که پیش از این غوغاهای رسانه ای به خطر این جریان پی بردم خوشحالم!

اضافه کنم پرونده ای اختصاصی در مورد این جریان با یادداشت ها و مصاحبه های گوناگون هم اکنون (فروردین 93) در خبرگزاری تسنیم در حال انتشار دارم که در همین وبلاگ هم منتشر خواهد شد. نا پرونده را «جریان گولن؛ تکفیری‌های کت‌شلواری» نامگذاری کردیم.

...


به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، فتح الله گولن 72 ساله اکنون 14 سال است که در آمریکا زندگی می‌کند. گولن از لحاظ وضعیت جسمانی دوران سختی را سپری می‌کند. بیشترین رنج او از بیماری دیابتی است که باعث شده تا زانوهای او از کار بیفتد و سیستم دفاعی بدنش به شدت ضعیف شود.

مصطفی یئشیل که ریاست اتحادیه روزنامه نگاران و نویسندگان را بر عهده دارد یک ماه پیش با گولن در آمریکا دیدار کرده است. رئیس این اتحادیه که معروف به وابستگی به جماعت گولن است در گفتگو با سایت تخصصی اوراسیا در مورد وضعیت جسمانی گولن گفت: حتی یک بیماری خفیف هم تاثیرات زیادی بر روی او می‌گذارد. یئشیل با گفتن این که او فقط گاهی برای هواخوری بیرون از منزل می‌آید، ادامه می‌دهد که این تغییرات دمایی نیز حتی برای سیستم دفاعی بدن او احتمال دارد خطرآفرین باشد.

به نظر یئشیل وضعیت سخت جسمانی کنونی گولن و حتی مرگ او نمی تواند ضربه سنگینی بر حرکت جماعت وارد کند. مصطفی یئشیل در مورد فعالیت های جریان گولن که اکنون تبدیل به جماعتی فراتر از مرزهای ترکیه شده است می‌گوید: بی‌شک مرگ او  تاثیر بسیاری ایجاد خواهد کرد، اما پروژه‌های موجود را دچار نقصان نخواهد کرد.

یئشیل در مورد جانشین احتمالی گولن هیچ جانشین معینی را معرفی نمی‌کند، اما این احتمال را می‌دهد که رهبری جریان از میان کسانی که حقیقتا آموزه‌های گولن را در یافته‌اند انتخاب خواهد شد. او شاخه‌هایی چون TUSKON ( کنفدراسیون تجار و صنعتگران ترکیه) و اتحادیه روزنامه نگاران و نویسندگان را از جمله گروه‌هایی می‌شمارد که شاید رهبران آینده جماعت گولن از میان آنها انتخاب شود.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۷ فروردين ۹۳ ، ۰۰:۱۰
مسعود صدرمحمدی

این یادداشت نخستین بار در سایت تخصصی پیشینه و بعد در سایت کتابخانه مجلس منتشر شد.

...

اگر چه تمدن اسلامی گستره جغرافیای وسیعی به پهنای غرب و قلب آفریقا تا پشت دیوارهای چین و نواحی جنوبی شبه قاره هند را تحت پوشش خود قرار داده، اما در طول تاریخ دو چهره ایرانی و عثمانی از مهمترین نمایندگان آن بوده اند.

سیمای ایرانی تمدن اسلامی جغرافیای شرقی این تمدن را در بر گرفته و سیمای عثمانی بخش مرکزی و غربی جهان اسلام را شامل شده است. این دو اگر چه تارهای یک ساز به شمار آمده اند، اما بخش بزرگی از تاریخ خود را به ناهمسازی و تعارض با یکدیگر سپری نموده‌اند. طبیعی است که این ناهمگنی ها اگر چه برای دوستان خودی بسیار دلخراش بوده، اما برای دشمنان مشترکی که همواره چهره مرموز و پشت صحنه آنها را در دوسوی قصه شاهدیم آهنگی گوش نواز بوده است. این ناهم‌آهنگی ها گاه تاجایی پیش رفته است که مردمان این دو منطقه دچار بی خبری از همدیگر شده و زمینه مساعدی برای سواستفاده های دیگران فراهم شده است.

با این همه این دو قدرت در بسیاری از فرازهای تاریخ در فضای داد و ستد با هم و تاثیرگذاری متقابل بر یکدیگر بوده اند. در این بین ادبیات هر دوی این پهنه های جغرافیایی می تواند شاهد این حقیقت تاریخی باشد. با فرا رسیدن قرن نوزدهم میلادی در حالی که حکومت های ایران و عثمانی دوره رخوت و رکود را سپری می کردند، حوزه تمدنی اروپا که رقیب و دشمن مشترک ایران و عثمانی بود، قدم در دوره قدرت و تاثیرگذاری بر رقبای قدیمی خود گذاشته بود. این در حالی بود که با گسترش فناوری هایی چون چاپخانه و تلگراف، وسعت ارتباطات افزایش یافته و طبقه جدیدی در هر دو سوی مرزها که سخنان جدیدی در ساحت های مختلف فکری داشتند ایجاد شده  بود. این گروه که با نام هایی هم چون متجددان و منورالفکران و… شناخته می شدند با رواج عقاید نوین سیاسی، فرهنگی و اجتماعی عرصه های مادی و معنوی جوامع خود را متاثر کرده، مناسبات اجتماعی و فردی را دچار تحول می نمودند. این سیر که نقطه اوج آن در ابتدای قرن بیستم بود، هم در ایران و هم در عثمانی تاثیرات و تغییرات تاریخی فراوانی را بر جای گذاشت.

این مشابهت ها تصادفی نبوده، بی گمان از یک روند مشترک عمومی مایه می گیرند و حکایت از وابستگی تاریخ دو کشور با هم دارند. جریان های فکری و جنبش های اجتماعی دو کشور نیز در برهه زمانی مورد نظر تاثیرات متقابل زیادی بر روی هم داشته اند و در این میان سهم عثمانی در انتقال وجوه مختلف تمدن غربی و امواج نوگرایی به ایران قابل توجه و مطالعه است.

از جمله کتابهایی که در این زمینه نگاشته شده است کتاب دو جلدی «ایران و عثمانی در آستانه قرن بیستم»است که در بیش از هزار و پانصد صفحه به مطالعه مقایسه ای سیر فعالیت های جریان روشنفکری در ایران و عثمانی می پردازد.

این کتاب که به قلم رحیم رئیس نیا از پژوهشگران تاریخ معاصر ایران و ترکیه است که علاوه بر پی جویی اندیشه های روشنفکران ایران دوره قاجاری در پایتخت عثمانی به شرح و تبیین مبسوط دیدگاه های جریان روشنفکری عثمانی پرداخته است.در مجال حاضر به معرفی و بررسی محتوای این اثر ارزشمند خواهیم پرداخت.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۳ فروردين ۹۳ ، ۱۸:۵۶
مسعود صدرمحمدی