این مقاله نوشته آقای کنعان اوزچلیک است که از استانبولی به فارسی ترجمه اش کرده ام. نخستین بار در شماره 16 فصلنامه بهارستان منتشر شد و پس از آن در سایت های مختلف به اشتراک گذاشته شد. به دلیل ارائه اطلاعات و نظرات جدید در مورد نویسنده نخستین مقتل ترکی مقاله قابل توجهی است.
متن پی دی اف مقاله را از سایت پورتال جامع علوم انسانی می توانید دانلود کنید. (لینک در پایان مقاله)
...
حادثه کربلا از زمان وقوع آن تا اکنون، مورد توجه ادیبان مسلمان بوده است. علاوه بر تبیین تاریخی این حادثه در آثار نویسندگان مسلمان، این نوع نوشته‌ها در مدت زمان کوتاهی، حالتی ادبی و زیبایی شناختی به خود گرفت. در طی این روند که با قرار گرفتن موضوع این حادثه در اشعار همراه بوده است، نوع ادبی جدیدی با نام «مقتل حسین» به وجود آمد؛ از این رو حادثه غم انگیز کربلا، در قالب نوع ادبی «مقتل حسین» از جنبه‌های مختلفی در ادبیات عربی، فارسی و ترکی مورد توجه قرار گرفت. این شیوه در ادبیات عرب آغاز شد و در ادبیات فارسی و ترکی نیز ادامه یافته است.[1]
نخستین نمونه مقتل حسین در زبان ترکی، کتابی است با عنوان «مقتل حسین» که در سال 763ق. (1362م.) در شهر کاستامون نگارش یافته و به بایزید مفلوج[2] که یکی از حکمرانان بیگ نشین جاندار اوغلو بود، اتحاف شده است.
به نظر نگارنده، مؤلف این اثر، یوسف مداح بوده و فردی که سالهاست با نام شاضی کاستامونی به عنوان مؤلف این اثر معرفی می‌شود؛ وجود خارجی نداشته است و همچنین این احتمال که شاضی کاستامونی، فردی غیر از همین یوسف مداح باشد، ضعیف به نظر می‌رسد.
با توجه به همین نکته، ضعف این ادعا که در برخی از پژوهش‌ها مطرح شده است و وجود دو مقتل حسین جداگانه برای دو فرد متمایز به نام‌های شاضی و یوسف مداح را طرح می‌نماید، آشکار می‌گردد.[3]
در مقاله حاضر، از دو منظر به کتاب مقتل حسین می‌پردازیم:
